Belangrijke wijzigingen in de VCA-examinering per 2026 – dit moet je weten

Vanaf 1 januari 2026 gaat er iets veranderen voor iedereen die betrokken is bij VCA-examinering.

De examens voor B-VCA, VOL-VCA en VIL-VCU worden vernieuwd en gebaseerd op een volledig herzien toetstermenstelsel: VCA-ETT 3.0. Deze aanpassing raakt zowel opleiders als werkgevers in sectoren zoals bouw, techniek, industrie, schoonmaak en uitzenden.

Waarom een verandering?

Uit evaluaties blijkt dat de huidige examens (op basis van VCA-ETT 2.0) op sommige punten niet goed aansluiten bij de dagelijkse praktijk op de werkvloer. Kandidaat-examenkandidaten kregen soms vragen die te theoretisch waren of geen directe link hadden met hun eigen werk. Denk bijvoorbeeld aan onderwerpen als kolomboormachines of specifieke hijsbegrippen die niet in alle sectoren voorkomen.

Wat verandert er precies?

1. Branche-neutraal examen De nieuwe opzet maakt de VCA-examens branche-neutraal. Dat betekent dat de inhoud relevanter wordt voor álle sectoren waarin VCA vereist is. Specifieke, minder universele onderwerpen verdwijnen of worden als ‘vereiste voorkennis’ aangeduid (denk aan steekflenzen of specifieke hijsmiddelen).

2. Meer focus op praktijk en veiligheidsgedrag De nadruk komt te liggen op direct toepasbare veiligheidskennis en bewustzijn van risico’s. Zo wordt een betere aansluiting gezocht met de belevingswereld van de kandidaat. Theorie blijft aanwezig, maar dient meer als ondersteunende kennis dan als toetsdoel op zich.

3. Kortere examens voor VOL en VIL Waar B-VCA hetzelfde blijft met 40 vragen, worden de examens voor VOL-VCA en VIL-VCU korter: van 70 naar 60 vragen. Ook de zogenoemde ‘Groene examens’ verdwijnen, omdat het onderscheid tussen sectoren komt te vervallen.

Wat betekent dit voor jou als opleider of werkgever?

Voor opleiders: Het lesmateriaal moet vóór eind 2025 worden aangepast. Focus op praktijkvoorbeelden, herkenbare situaties en nieuwe eind- en toetstermen is cruciaal.

Voor bedrijven en uitzenders: Kandidaten zullen vanaf 2026 anders getoetst worden. Dat betekent mogelijk een andere voorbereiding en begeleiding bij het volgen van cursussen.

Voor kandidaten: De examens worden realistischer en minder talig. Dit helpt met name anderstaligen en praktijkgerichte werknemers beter slagen.

Wanneer gaat dit in?

De Nederlandstalige examens op basis van VCA-ETT 3.0 worden ingevoerd per 1 januari 2026. De anderstalige versies volgen later in datzelfde jaar.