VCA

5 tips die helpen arbeidsongevallen écht te voorkomen

Elk jaar gebeuren duizenden arbeidsongevallen in Nederland — vaak met grote impact voor slachtoffers, collega’s en bedrijven. Maar wat kun je als bedrijf doen om deze risico’s te verlagen?

Peter Langenkamp vr. 21 nov. 2025
5 tips die helpen arbeidsongevallen écht te voorkomen

Dit artikel is gebaseerd op inzichten uit de Monitor Arbeidsongevallen 2024

Elk jaar gebeuren duizenden arbeidsongevallen in Nederland — vaak met grote impact voor slachtoffers, collega’s en bedrijven. Tegelijkertijd laat de nieuwste Monitor Arbeidsongevallen 2024 zien dat een groot deel van deze incidenten voorspelbaar én voorkombaar is.

In dit artikel zoomen we in op de opvallendste feiten uit het rapport én vooral: wat je als bedrijf kunt doen om deze risico’s te verlagen. Daarbij springt één type ongeval er duidelijk uit — en precies dat ongeval kan vaak worden voorkomen met goede BHV- of VCA-training.


Feit 1. Het meest voorkomende arbeidsongeval: vallen — 35% van alle ongevallen

Uit het rapport blijkt dat vallen opnieuw het meest voorkomende ongevalstype is. In 2024 ging het om 35% van alle meldingsplichtige arbeidsongevallen. Dat kan gaan om:

  • vallen van een ladder
  • struikelen op gelijke hoogte
  • van een dak of steiger glijden
  • in een gat of put terechtkomen

Vooral in de bouw, industrie en logistiek is dit risico groot.

Wat opvalt:

Veel van deze valincidenten zijn relatief eenvoudig te voorkomen met:

  • betere werkplekinrichting
  • juiste hulpmiddelen
  • goede risicobeoordeling
  • veilige werkhouding
  • correcte ladder- en steigeropstelling

En daar komt een VCA Basis cursus direct in beeld.


Feit 2. Heftrucks, palletwagens en ladders behoren tot de grootste risicofactoren

Het rapport laat zien dat in 2024 ladders/trapladders en vorkheftrucks/palletwagens elk verantwoordelijk waren voor ongeveer 6% van alle meldingsplichtige arbeidsongevallen.

De oorzaken zijn vaak:

  • onvoldoende training
  • haast en tijdsdruk
  • gebrek aan toezicht
  • verkeerd gebruik van materiaal
  • geen awareness van gevarenzones

Natuurlijk is het belangrijk om de training Heftruck basis of Elektrische pallettruck (EPT) gevolgd te hebben, als je met dit materieel werkt. Maar ook een VCA training behandelt precies dit soort risico’s en leert werknemers hoe ze veilig werken met arbeidsmiddelen.


Feit 3. Uitzendkrachten zijn opvallend vaak slachtoffer (18%)

Een zeer opvallend en zorgwekkend feit: uitzendkrachten zijn vijf keer zo vaak betrokken bij arbeidsongevallen (18%) dan je op basis van hun aandeel in de werkende beroepsbevolking zou verwachten (4%).

Waarom?

  • Minder ervaring op de werkplek
  • Gebrek aan duidelijke communicatie
  • Onvoldoende instructie
  • Soms zelfs geen toegang tot veiligheidsmiddelen

In het rapport staat een schrijnend voorbeeld: een uitzendkracht viel van een ladder omdat hij niet wist dat er antislip-laddermatten aanwezig waren. Een eenvoudig gesprek had dit ongeluk kunnen voorkomen.


Feit 4. Contact met elektriciteit: 94 ernstige ongevallen

Elektrische ongevallen zijn niet de meest voorkomende, maar wel extreem gevaarlijk.

Wat opvalt:

  • Vaak stond de installatie onverwacht nog onder spanning
  • Spanningsvrij maken gebeurde niet volledig
  • Onbewust werken onder spanning kwam 31 keer voor
  • Slechts één seconde contact kan al ernstige brandwonden veroorzaken

Dit soort incidenten is vaak te herleiden tot gebrekkige kennis, tijdsdruk of verkeerde aannames. Juist daarom zijn trainingen zoals VCA VOL of VCA Basis** cruciaal in technische sectoren.


5. Kleine bedrijven lopen het grootste risico

Per 100.000 banen gaat het om:

  • 55 ongevallen bij bedrijven <10 werknemers
  • 37 ongevallen bij bedrijven tussen 10 en 99 werknemers
  • 7 ongevallen bij bedrijven >100 werknemers

Kleine bedrijven hebben vaker:

  • minder structureel veiligheidsbeleid
  • geen formele RI&E
  • beperkte tijd voor veiligheidstraining
  • minder toezicht

Juist voor deze groep biedt een BHV cursus- of VCA Certificering enorm veel rendement.


Wat kun je hier nu als werkgever mee?

Tip 1. Maak valpreventie topprioriteit (VCA-inhoud sluit hier perfect aan)

Een groot deel van de valincidenten is te voorkomen met betere kennis en bewustwording:

  • Hoe plaats je een ladder veilig?
  • Wanneer gebruik je een steiger?
  • Wat zijn antislip-matten en wanneer gebruik je ze?
  • Hoe beoordeel je een werksituatie op hoogte?

Een VCA-training behandelt dit allemaal en geeft werknemers het inzicht dat ongelukken vaak ontstaan door kleine beslissingen.


Tip 2. Niet zomaar op de heftruck — goede instructie is verplicht

Heftruckongevallen blijven hardnekkig terugkomen. Een heftruckcertificaat of interne opleiding vermindert risico’s enorm.

Combineer dit met:

  • duidelijke looproutes
  • vaste verkeersregels
  • werkplekcommunicatie

En de kans op een incident daalt drastisch.


Tip 3. Besteed extra aandacht aan uitzendkrachten

Dit is dé groep die extra kwetsbaar is. Zorg dat zij:

  • altijd een basisveiligheidsinstructie ontvangen
  • duidelijke afspraken meekrijgen
  • worden gewezen op specifieke risico’s van de werkplek
  • worden meegenomen in toolboxmeetings

Een korte BHV- of VCA-introductietraining doet wonderen.


Tip 4. BHV blijft cruciaal: snelle hulp voorkomt erger

Uit het rapport blijkt dat veel letsel verergerd wordt door:

  • paniek
  • verkeerde eerste hulp
  • te late alarmering
  • onbekendheid met procedures

Een goed getrainde BHV’er kan:

  • bloedingen direct stoppen
  • bewusteloosheid beoordelen
  • brandwonden verzorgen
  • veilig ontruimen

En zo ernstige gevolgen beperken.


Conclusie: veiligheid begint bij kennis

Het rapport laat glashelder zien:

👉 De meeste ongevallen zijn géén pech — maar patronen. 👉 Die patronen hebben oorzaken. 👉 En die oorzaken zijn beïnvloedbaar.

Met goede opleiding, instructie en veiligheidsbewustzijn is een groot deel van deze incidenten te voorkomen.

Dus werk je met ladders, heftrucks, elektriciteit of uitzendkrachten: investeren in BHV en VCA is geen kostenpost, maar een van de meest effectieve manieren om letsel, uitval en schade te voorkomen.

En wil je besparen?

Tip 5. Bespaar met een incompany training

Denk dan ook eens aan een incompany BHV of incompany VCA training. Dit is vanaf 3 tot 4 cursisten vaak al goedkoper dan losse traingen, en biedt daarnaast nog een aantal voordelen. Je leest er meer over in dit blogartikel